Meerssen laat onderzoek doen naar geroofd Joods vastgoed

In Meerssen komt een onafhankelijk onderzoek naar geroofd vastgoed en gronden van Joden in de jaren ’40-’45. Ook wordt gekeken naar de rol van de Zuid-Limburgse gemeente destijds. In het dorp was voor de oorlog een levendige Joodse gemeenschap actief. De synagoge van Meerssen wordt heden ten dage nog gebruikt voor sociaal-culturele activiteiten.

Aanhaken bij Beek

De gemeente Meerssen heeft aan Bureau Eurijka gevraagd het onderzoek te doen. Momenteel doet dat bureau al onderzoek in de buurgemeente Beek. Dat er vastgoed en gronden zijn geroofd is vrijwel zeker. Grootste vraag is aan wie het is doorverkocht en of de gemeente daar een rol in heeft gehad of zelf panden heeft gekocht. Hetzelfde geldt voor grond dat in eigendom was van Joodse inwoners.

Verkaufsbücher

Het gaat sowieso om twee woningen, een synagoge, een begraafplaats en zestien landbouwpercelen. Het onderzoek, dat de Verkaufsbücher van de bezetter als leidraad neemt, kan aantonen dat nog meer objecten in de gemeente op oneigenlijke wijze van de hand zijn gegaan, aldus Dagblad De Limburger. In de oorlog viel het huidige grondgebied van Meerssen onder ook onder de gemeenten Bunde, Geulle en Ulestraten. Inmiddels zijn deze opgeheven.

Maastricht

Elders in Limburg is al onderzoek gedaan, zoals in Maastricht, of loopt nog een onderzoek, zoals in Valkenburg aan de Geul. Uit het onderzoek in de hoofdstad werden 77 Joodse panden geïdentificeerd, waarvan er 45 waren verkocht. De andere 32 waren onder beheer van de bezetter gesteld. Zeker 84 Joodse bedrijven werden geliquideerd of onder beheer gesteld. En nog eens 47 van de 57 Joodse landbouwpercelen werden verkocht.

Harde conclusies

De keiharde conclusie in Maastricht was dat de gemeentebesturen van de stad en de voormalige gemeenten Amby en Heer, en de provincie Limburg actief met de Duitsers meewerkten. Ze toonden volgens de krant geen enkele compassie met de 677 Joodse bewoners. Het onderzoek in Beek en Meerssen zal naar verwachting zeker een half jaar in beslag nemen.

Joods Meerssen

In de Limburgse gemeente vormden voor mei 1940 enkele tientallen Joden de Joodse Gemeente Meerssen. Vrijwel niemand keerde na de oorlog terug en in 1947 werd de gemeente dan ook opgeheven. De synagoge kreeg diverse bestemmingen en werd in 1977 bij een brand zwaar beschadigd. Dankzij de Kring van Vrienden van de Synagoge Meerssen werd het gebouw gerestaureerd, waarna het sinds 1989 in gebruik is als sociaal-cultureel ontmoetingscentrum. Meerssen valt tegenwoordig onder de Joodse Gemeente Limburg.