Metaheerhuis begraafplaats Oisterwijk weer als nieuw
In de prachtige natuur van landelijk Oisterwijk ligt een Joodse begraafplaats. Een terrein zo groot als minstens een voetbalveld ligt tussen de bomen met een bakstenen muur er om heen. De begraafplaats is 225 jaar oud en diende ooit om de Joden van Oisterwijk en Tilburg te begraven.
Er wordt nog steeds begraven, zij het mondjesmaat. De laatste begrafenis dateert van 2012, en die daarvoor van een aantal jaren eerder. Gaat er verder nog begraven worden? Een enkeling nog die er zijn of haar laatste rustplaats zal krijgen. Maar de begraafplaats bestaat en moet blijven bestaan. De rondom de begraafplaats gebouwde bakstenen muur wordt omgeven door bomen en struiken. Die hebben de muur aangetast. Er is zelfs een boom op het metaheerhuisje gevallen. Kortom, werk aan de winkel!
Restauratie rijksmonument
Het rijksmonument, want dat is het, moet hoognodig worden gerestaureerd. En dat is gebeurd en wel zodanig dat afgelopen week het metaheerhuisje door de burgemeester Hans Janssen (CDA) en de opperrabbijn Binyomin Jacobs is heropend. Met een prachtig resultaat. Vele uren zijn er gaan zitten in het vinden van de dakpannen, die op een huisje uit 1902 horen te liggen; hetzelfde geldt voor het speuren naar bakstenen, die in de muren van het huisje gemetseld konden worden om de gaten te dichten en de regelmaat te herstellen. Voor de tientallen meters lange muur die de hele begraafplaats omzoomt, moesten weer andere stenen komen. Ook dat is gelukt. De muur staat in de steigers en is nu ook voor het grootste gedeelte gerestaureerd. Om er voor te zorgen dat het groen niet opnieuw vat krijgt op de muur, is een strook van vijf meter boom-vrij gemaakt.
Inzet loont
Het is hier in een paar regels beschreven, maar de inspanningen van vooral lokale niet-Joodse betrokkenen zijn vele malen groter geweest. De fondsen zijn geworven, de verzoeken geformuleerd, de particulieren en de stichting, de grote en de kleine donaties, de overheden en de aannemers, het is een veelheid aan werkzaamheden die uiteindelijk een prachtig en duurzaam resultaat heeft opgeleverd.
En dus hing aan het bospad de vlag uit en kwamen honderden belangstellenden een kijkje nemen op deze normaliter omsloten plek. De stadsdichter van Oisterwijk, Karin van den Heuvel, heeft een gedicht geschreven dat zij voordroeg en dat niet alleen de sfeer op deze Joodse begraafplaats goed beschrijft. Het sfeerbeeld geldt voor al die Joodse begraafplaatsen die Nederland telt als stille getuigen van verdwenen Joods leven.
Ommuurd
Serene rust
Is waar de wind
Je wangen kust
Ommuurd
In doodse stilte
Oudfe grafstenen
Maar geen kilte
Ommuurd
Al jaren lang
En als je stil bent
Hebreeuws gezang
Eeuwenlang historie
Leeft op deze plek
Je voelt het aan je voeten
’t kruipt tot in je nek
En daarom zijn we samen
Hier op deze grond
Waar menig Joodse mens
De laatste rustplaats vond
Een plek om te bewaren
Gestapeld soms tot tien
Hier slechts een enkel laagje
Door velen al gezien
Lechajiem
Op het leven
Met eer aan wat ooit was
Respect voor het verleden
Tradities houden vast
Samen gaan we verder
Al of niet ommuurd
Op dit stille plekje
Voor zo lang het duurt.
Kijk voor meer informatie op de site van de Joodse begraafplaats in Oisterwijk [dv].
Bron: NIK
