Monument voor Brusselse overvallers van transport Joodse gevangenen

In Brussel moet een monument komen voor drie verzetsstrijders die in de Tweede Wereldoorlog ruim honderd Joden het leven redden. Een resolutie met dit voorstel is unaniem aangenomen door het Brussels Parlement. Dat meldt de Vlaamse krant Het Nieuwsblad. Youra Livchitz, Jean Franklemon en Robert Maistriau uit Brussel saboteerden op 23 april 1943 met succes een trein die van de Dossinkazerne in Mechelen op weg was naar vernietigingskamp Auschwitz. Aan boord waren ruim zestienhonderd Joodse gevangenen, onder wie 262 kinderen.

Met een rode seinlamp brachten de drie mannen het transport tot stilstand bij het stadje Boortmeerbeek, in Vlaams-Brabant. Dankzij die gewaagde actie slaagden 232 Joden erin uit de trein te ontsnappen. Velen werden later toch opgepakt, maar 131 mensen wisten uit handen van de nazi’s te blijven. Desondanks reed het transport na de overval gewoon door met nog 1.404 Joden aan boord. Van hen overleefden slechts 152 mensen de oorlog. Bij de overval op dit zogenoemde ‘Twintigste Konvooi’ raakte Youra Livchitz gewond en dook onder in Brussel. Hier werd hij later verraden en gefusilleerd door de Duitsers. Zijn mede-verzetsstrijders Robert Maistriau en Jean Franklemon overleefden de oorlog.

Over de treintransporten van Mechelen naar Auschwitz is is veel bekend. Zo zijn alle namenlijsten van de mensen die op transport gingen, bewaard gebleven. Daaruit blijkt dat vanuit de Dossinkazerne van de zomer van 1942 tot de zomer van 1944 in totaal 28 konvooien vertrokken. Ze brachten 25.257 Joden en 351 Roma naar Midden- en Oost-Europa, meestal met de bestemming Auschwitz.

De bevrijdingsactie is echter een unicum in in West-Europa. Alleen in Polen slaagden verzetsstrijders erin een treintransport met Joodse gevangenen te saboteren. Maar behalve een monument naast het station van Boortmeerbeek herinnert niets meer aan de gewaagde actie. Daarom diende Bianca Debaets (CD&V) van het Brussels Hoofdstedelijk parlement een resolutie in om een monument in Brussel op te richten. Het voorstel kreeg de unanieme steun in het parlement. Het is nu aan de regering van de deelstaat Brussel om de resolutie uit te voeren.

Het monument moet een plek worden waar bezoekers kunnen leren over de Tweede Wereldoorlog en het verzet. Daarnaast wil het parlement dat straten en pleinen in Brussel naar de verzetshelden worden vernoemd.

Lees ook:
Joods monument Gent opnieuw vernield en hersteld, extra beveiliging mogelijk nodig
Het Joodse monument in de Vlaamse stad Gent krijgt mogelijk extra beveiliging, omdat het voor de tweede keer in een jaar tijd is vernield. Dat zegt het stadsbestuur nadat het gedenkteken opnieuw is opgeknapt. De herstelkosten zijn inmiddels opgelopen tot een kleine 20.000 euro. Er staan nog hekken rond het monument, dat het centrale punt is van de jaarlijkse Kristallnachtherdenking in Gent. Vorig jaar stond die herdenking al in het teken van de vernieling.