Olaf Scholz voor het eerst op bezoek in Israël: ‘sterke band behouden’

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz (SPD) is woensdag voor het eerst in Israël op bezoek geweest. Hij heeft daar een ontmoeting met premier Naftali Bennett en minister Yair Lapid van Buitenlandse Zaken gehad. Door de Oekraïne-oorlog werd zijn reis ingekort, want hij moest vanwege de crisis weer snel terug naar Berlijn. Zo zou Scholz ook Jordanië en de Palestijnse gebieden bezoeken. Dat ging niet door. De band tussen Israël en Duitsland is ijzersterk en de nieuwe Duitse regeringsleider wil dit graag zo houden.

Yad Vashem
In de ochtend bracht Scholz voor het eerst als Duits regeringsleider een bezoek het Yad Vashem-museum, de herdenkingsplaats voor de zes miljoen Joden die door de nationaal-socialisten zijn vermoord. Hij legde er een krans en er was gezang. Scholz ging het persoonlijk aan. In een toespraak herinnerde hij aan de massamoord op de Joden, ‘die ging van Duitsland uit. Het werd door Duitsland gepland en uitgevoerd’. De Duitse regeringsleider verzekerde Bennett dat de Duitsers er alles aan zullen doen om Israël te blijven helpen en beschermen.

Drones
Met Bennett en Lapid sprak Scholz entres nous over Oekraïne. Israël wil meer humanitaire hulp voor het in oorlog zijnde land. Duitsland sluit zich daar bij aan. Maar er werden ook zaken gedaan. Zo heeft Berlijn interesse om Israëlische drones te kopen. Zondag was er een bijzondere zitting van de Bondsdag waarin Scholz aankondigde 100 miljoen euro te gaan spenderen aan het up-to-date brengen van het Duitse leger. Ook wil zijn Ampel-regering voortaan de jaarlijkse tweeprocentsnorm halen die de NAVO stelt. Momenteel verkeert de Duitse krijgsmacht in slechte staat.

Israëlisch gas
Daarnaast zou er Duitse interesse zijn in Israëlisch gas. Vorige besloot de bondsregering om het project Nordstream 2 stop te zetten. Deze pijplijn zou zorgen voor extra en goedkoop Russisch gas via de Oostzee. Vanwege het regime in Moskou was het project altijd al omstreden en door de crisis rond Oekraïne stond het onder druk. Nu het van de baan is en Europa van de aankoop van Russisch gas af wil, wordt er gezocht naar alternatieven. Israël heeft een aantal grote gasvelden in zijn deel van de Middellandse Zee. Via Zuid-Europa zou dit gas ook naar Duitsland kunnen gaan.

Bemiddeling?
Israël zou verder willen bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne, onder meer omdat het met beide landen goede banden onderhoudt. Hierover liet Scholz zich openlijk niet uit, aangezien Duitsland NAVO-lid is en zich moet houden aan de lijn van het bondgenootschap. Toch is ook Israël terughoudend om zich openlijk op te werken als bemiddelaar, omdat het net als andere landen al sancties tegen Moskou heeft uitgevaardigd. Verder vangt het land Oekraïense Joden op. Israël levert ook medicijnen aan Oekraïne.

Een bijzondere band
De relatie tussen Duitsland en Israël is sinds de oprichting van de staat Israël sterk. Voor de Duitsers is de vriendschap met de Israëli’s van belang vanwege onder meer het beladen verleden. De Jodenvervolging en de Sjoa hebben in Duitsland grote wonden geslagen en een groot schuldgevoel teweeg gebracht. Sinds de tweede helft van de jaren veertig is het de Duitsers er daarom alles aan gelegen om de banden met Israël, het land dat in 1948 ontstond als thuisland voor alle Joden ter wereld, aan te halen en te verstevigen. De diplomatieke banden werden voor het eerst aangeknoopt in 1965.

De eerste officiële contacten werden al in 1952 in Luxemburg gelegd tussen de Duitse bondskanselier Konrad Adenauer en de Israëlische leider David Ben Gurion. Met het verdrag van de Luxemburger Abkommen werden de eerste herstelbetalingen gedaan. Dit hangt nauw samen met de latere Wiedergutmachungspolitik van de opeenvolgende bondsregeringen en het boetekleed dat de Duitsers tot op de dag van vandaag dragen, maar heeft ook te maken naar de Duitse zoektocht naar een goede partner in het Midden-Oosten. De Duitsers

Tegenwoordig onderhouden Israël en Duitsland een speciale band, waarin ze dezelfde normen, waarden en uitgangspunten delen. Er zijn speciale samenwerkingsorganisaties voor de parlementen van en voor ngo’s in beide landen. Ook wordt er intensief samengewerkt op het gebied van veiligheid, geheime diensten en defensie. Geregeld vinden er bezoeken van Duitse en Israëlische staatshoofden en regeringsleiders in beide landen plaats en met regelmaat is er topoverleg, onder meer over de crisis’ in het Midden-Oosten. Sinds haar aantreden, in 2005, was bondskanselier Angela Merkel (CDU) razend populair onder Israëli’s.

Lees meer:
Israël en Duitsland, 50 jaar vriendschap
Op de eerste dag van zijn staatsbezoek aan Duitsland heeft de Israëlische president Reuven Rilkin (Likoed) nogmaals benadrukt hoe belangrijk het is dat de Sjoa wordt herdacht en dat er een Israëlisch-Duits-partnerschap bestaat. Ook stelde hij dat de gezamelijke strijd van Israël en Duitsland tegen racisme, extremisme en antisemitisme van groot belang is. Dit deed Rivlin tijdens een persconferentie met de Duitse bondspresident Joachim Gauck.