‘Opnieuw in de levensgevaarlijke korf’ – Jacobs’ Chanoeka-toer (dag 2, Leeuwarden)
Mijn vrouw heeft mij al meerdere keren uitgelegd dat niet iedereen mijn grapjes begrijpt. En van een van die verkeerd opgevatte grappen ben ik ook dit jaar weer het ‘slachtoffer’ geworden. Meer dan zes jaar geleden, enige maanden voor Chanoeka, vernam ik toevallig dat de directie van Christenen voor Israël (CvI) met een groep vrijwilligers in Antwerpen waren. Ze zouden een maaltijd nuttigen bij Hoffy’s, het bekende koosjere restaurant. En dus belde ik Hoffy’s, en verzocht hen om toch vooral aan alle deelnemers mijn hartelijke groeten over te brengen. Voor de lol voegde ik eraan toe: binnenkort is het Chanoeka. Wat zou het toch leuk zijn als de CvI voor hun gebouw een grote menora plaatsen.
En zo is het begonnen. Ze namen mij volstrekt serieus en dus stond voor het gebouw van CvI dat jaar tijdens Chanoeka de grootste koosjere menora ter wereld! Sindsdien word ik jaarlijks, nu al zes jaar lang, in een levensgevaarlijke korf gehesen, voorzien van de nodige riemen en klemmen met als doel te voorkomen dat ik eerder land dat de korf zelf.
Dit jaar werd ik dus, samen met Commissaris van de Koning Arno Brok, meer dan twaalf meter de lucht in verheven om het tweede lichtje aan te steken. Wat een belevenis! En wat een meute! Een kleine duizend aanwezigen in de culturele hoofdstad van Europa: Leeuwarden. De vader van mijn oma kwam uit Leeuwarden. En nu sta ik daar, als een nazaat van iets heel groots en moois dat bijna niet meer is. Burgemeester Ferd Crone sprak, de Honorair Consul van Israël en ikzelf spraken ook. Er was Jiddische muziek en het was adembenemend om het Ma’oz Tsoer, het traditionele Chanoekalied, te horen zingen door zovelen.
Ik kreeg een boek aangeboden, genaamd de Joodse bruiloft. Het gaat over een stel kinderen die tien jaar geleden, na het overlijden van hun ouders, een koffer hebben geopend die tot dat moment gesloten was. Er zat een film van een bruiloft uit 1939 in. Prachtig! Maar de ouders wilden na 1945 de film nooit bekijken en aan niemand tonen, want behalve het bruidspaar heeft bijna geen van de bruiloftsgasten de hel van de jaren ’40-’45 overleefd. De burgemeester vermeldde het boek in zijn toespraak en riep op tot tolerantie. Na afloop van zijn toespraak kwam een inwoner van Leeuwarden mij vertellen dat reeds in 1309 in Born een pogrom was. 110 Joden werden vermoord. Het fenomeen pogrom was dus voor de jaren ’40-’45 in ons vredige land geen onbekende.
Het programma was daarna afgelopen. Vrijwilligers liepen rond met thee en koffie en met mierzoete soefganiot. Ik stond wel even te kijken toen ik naar het kraampje liep om toch maar even te zondigen, het is tenslotte Chanoeka, en de verleidende soefganiot de baas te laten zijn. Maar wat staat er boven de kraam? ‘Gewone soefganiot’. Gewone? vraag ik mezelf af. Bestaan er dan ook ongewone? Na enig speurwerk ontdekte ik een tweede kraam. Ik verwachtte dat ze daar duidelijk zouden aangeven dat daar de ‘ongewone’ werden verkocht. Dat was het echter niet. De ongewone werden aangeprezen als ‘koosjer’. Het is maar dat u het weet: gewoon is kennelijk niet koosjer en koosjer is dus ongewoon. Overigens smaakten die ongewoon koosjere soefganiot buitengewoon.
Opperrabbijn Binyomin Jacobs (IPOR en voorzitter van het Nederlandse College voor Rabbinale Zaken) maakt ook dit jaar weer een ronde langs verschillende menorot in heel Nederland, om deze in het openbaar aan te steken. Net als in voorgaande jaren schrijft hij een dagboekverslag voor Jonet.nl. Het is de zesde keer op rij dat Jacobs voor Jonet in de pen kruipt en zijn ‘Jacobs’ Chanoeka-toer’ maakt. Bij uitzondering zal de rabbijn dit jaar ook Canada aandoen.
