Verbijstering over geëerde ‘foute’ topambtenaar
De vernoeming van een zaal in de Amsterdamse Stopera in de jaren ’80 naar de voormalige topambtenaar Piet Mijksenaar wordt dertig jaar later alsnog aan de kaak gesteld. Dagblad Het Parool doet naar aanleiding van de recente dissertatie van Stephan Steinmetz over het heropvoedingskamp (en latere getto) Asterdorp vandaag een boekje open over de dubieuze rol van Mijksenaar tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen hij volgens journalisten Ton Damen en Hanneloes Pen de Duitse bezetter buitengewoon behulpzaam is geweest. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) roept het gemeentebestuur van Amsterdam op om de zaal dringend te hernoemen.
Als chef van het bureau Inkwartiering van de gemeente, was Mijksenaar onder andere verantwoordelijk gemaakt voor de inkwartiering van Duitse soldaten. Maar hij zorgde er ook voor dat de gedwongen verhuizing van de Joden naar de aangewezen getto’s gladjes verliep. De Jodenvervolging door de Nazi’s kon zodoende efficiënter verlopen. Hij zorgde er onder meer voor dat de verhuizers, die het leeghalen van de woningen verzorgden, met voorrang voor hun diensten werden betaald, zo bericht Het Parool in zijn editie van vandaag. De krant noemt ook een brief uit augustus 1940 waarin Mijksenaar aan zijn personeel schreef: “Het is mij gebleken, dat door het personeel van de Hollandsche afdeeling van het Quartieramt niet steeds de vereischte beleefdheid tegenover de officieren van de Stadtkommandantur in acht wordt genomen.” De krant noemt ook andere voorbeelden waaruit het bedenkelijke karakter van Mijksenaar tijdens de bezetting blijkt.
Alhoewel Mijksenaar niet voorkomt in de database van de naoorlogse Zuiveringscommissie, was meer dan gemiddeld de pro-Duitse houding van Mijksenaar na de oorlog reden voor een kleine rel toen hij half juli 1945 werd benoemd tot directeur van de Rijksvoorlichtingsdienst. De geruchten over zijn foute verleden leidden er volgens onderzoeker Steinmetz toe dat de benoeming niet doorging. Toch kon hij daarna een loopbaan bij de gemeente Amsterdam voortzetten. Hij werd hoofd van de hoofdstedelijke afdeling voorlichting, begeleidde Amsterdamse burgemeesters in het buitenland en stond bekend als ‘Mr. Amsterdam’.
Dat Mijksenaar in de oorlog twee Joden uit de Hollandsche Schouwburg zou hebben gered, geeft een tegenstrijdig beeld van de man. Dat de gemeente hem eerde door een zaal in het stadhuis-/opera-complex te vernoemen, leidt na de onthullingen in het Parool tot heftige reacties. CIDI noemt de onthullingen verbijsterend: “Nu wij dit weten, mag zijn naam niet langer worden vereeuwigd en geëerd met een zaal in het gemeentehuis”, schrijft de organisatie. “CIDI roept de burgermeester en het college op zo spoedig mogelijk de naam van de Mijksenaarzaal te verwijderen en Amsterdam te verlossen van deze beschamende vlek op het toch al niet zo schone blazoen. Juist nu het moeilijker wordt de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog over te brengen, moet deze misstand worden rechtgezet. “
