Tentoonstelling Rapenburgerstraat 1940-1945

Echtpaar voor ijswinkel
Stadsarchief

David Barnouw bezocht voor Jonet de opening van de tentoonstelling Rapenburgerstraat 1940-1945:

‘Zelden een tentoonstellingsopening bezocht met zoveel mensen; zoveel, dat de meesten de openingswoorden niet kunnen hebben gehoord. Zelden een tentoonstelling bezocht die over één straat gaat. Een archief, in dit geval het Stadsarchief Amsterdam, gaat over het verleden, niet over de toekomst, maar in dit geval is die straat er nog. Het is een straat in het voormalige hart van de voormalige Amsterdamse Jodenbuurt, die nu de grote hal van het Stadsarchief aan de Vijzelstraat bevolkt. De tentoonstelling laat zien wie er woonden en wat er met de bewoners gebeurde; in korte tijd werden meer dan duizend Joden uit die straat opgepakt, gedeporteerd en vermoord.

De initiatiefnemer en auteur van het gelijknamige boek, Guus Luijters, koos de Rapenburgerstraat als zinnebeeld van de Sjoa in Nederland en de onontkoombaarheid van wat er gebeurde, zoals hij bij de opening vertelde. Vaak werd het oudste kind opgeroepen voor ‘werken in Duitsland’, terwijl vader al verplicht vanaf begin 1942 in een Joods werkkamp in het oosten of het noorden van het land verbleef. Die werkkampen werden in de nacht van 2 op 3 oktober van dat jaar ‘leeggehaald’ en de kampbewoners werden overgebracht naar Westerbork. Vandaar werden zij, met hun nagekomen familieleden, naar Auschwitz vervoerd om daar vermoord te worden.

Guus Luijters gaf zijn eerste exemplaar aan Emile Schrijver, directeur van het Joods Historisch Museum en de directe omgeving, mede omdat hij graag het koepeltje van dat museum wel eens zou willen bezoeken. Dat zegde de directeur graag toe, die zei jaloers te zijn op deze tentoonstelling, omdat die ‘mensen weghaalde uit de statistieken’. En zo is het maar net; er zijn niet alleen namen te zien van de vroegere bewoners, maar ook foto’s, veel foto’s. Je kunt de geschiedenis niet terughalen, laat staan overdoen, maar je kunt wel bekijken wat er toen is gebeurd. En dat doet het Stadsarchief op een prima manier.’

Categorie:

Home » Nieuws » Tentoonstelling Rapenburgerstraat 1940-1945