Antisemitisme in Zwitserland neemt toe, vooral in digitale chatgroepen

Het aantal antisemitische incidenten in Zwitserland is in omvang toegenomen, vooral op het internet en in chatgroepen als Telegram. Dat meldt de Zwitserse omroep SRF. Het jaarlijkse antisemitisme-rapport wijkt af van dat in voorgaande jaren, toen corona de boventoon voerde als ‘bron’ voor Jodenhaat. De focus van het rapport is dit jaar verschoven. Wel zijn samenzweringstheorieën nog het belangrijkste onderwerp. Het zou zelfs gevaarlijk kunnen worden voor Joden in Zwitserland.

Katalysator

Corona heeft als aan katalysator gewerkt voor het aanwakkeren van antisemitische complotten en uitingen, zegt secretaris-generaal Jonathan Kreutner van de Zwitserse Federatie van Israëlitische Gemeenschappen (SIG) tegen de omroep. Groepen werden kritischer over de coronamaatregelen en uiteindelijk dus ook kritischer tegenover de Zwitserse staat.”Zodra ze verstrikt raken in hun eigen realiteit, is het uiten van krankzinnige antisemitische complottheorieën niet ver weg,” aldus Kreutner.

Telegram

Volgens het Zwitserse antisemitismerapport heeft zich online een subcultuur ontwikkeld ‘met affiniteit voor complotten’. Deze is vooral actief op de communicatieplatform Telegram. Een breed scala aan onderwerpen kan als aanknopingspunt dienen, waaronder de oorlog in Oekraïne, om de Joden de schuld te geven van niet goed lopende ontwikkelingen in Zwitserland en de wereld.

‘Duistere krachten’

“Het gaat erom dat overal duistere krachten achter zouden zitten. Krachten die op de een of andere manier iets slechts proberen te doen. Ergens is er altijd een impliciete of expliciete boodschap dat er een soort wereldwijde Joodse samenzwering gaande is,” legt Kreutner uit. Volgens hem zijn er geen afwijkende stemmen in de chatkanalen te vinden. Dit baart de Zwitserse Joden zorgen. Wanneer mensen worden gedreven door grote haat, wordt het gevaar reëel, stellen zij. Woorden kunnen dan gevolgd worden door daden.

Stijging

Het aantal anti-Joodse incidenten in Zwitserland is in 2022 weer gestegen. In 863 gevallen vond het online plaats en 57 keer in de echte wereld. In bijna tweederde van de online gevallen ging het om complottheorieën. Net als in Nederland en andere landen kent het antisemitisme meerdere gezichten: van rechts-extremisten met complottheoriën tot links-extremisten die tegen het zionisme zijn en moslim-extremisten die Joden zouden willen doden vanuit hun islamitische leer.

Minder erg, wel alert zijn

Hoewel de situatie minder erg is als in andere landen zoals Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië, baart die de Zwitsers-Joodse gemeenschap wel degelijk zorgen. “Gelukkig zijn dit geen gewelddaden en komt fysiek geweld ook zelden voor. Maar beledigingen en scheldpartijen op straat, waaronder de Hitlergroet, komen keer op keer voor. Daarnaast zijn er antisemitische grappen op het werk of op scholen, evenals graffiti,” aldus Krautner, dus meer alertheid wil.

Oproep

In het rapport wordt duidelijk opgeroepen tot maatregelen. De Zwitserse staat moet volgens de auteurs toezicht houden op antisemitisme en racisme. Ze schrijven dat deze taken niet alleen de verantwoordelijkheid kunnen zijn van niet-gouvernementele organisaties en verenigingen. Er wordt ook gepleit voor legale middelen om haatzaaiende uitlatingen vast te leggen, en te beperken. Politici moeten handelen op sociale mediaplatforms, vooral op Telegram. Daarnaast moet het parlement een verbod op nazi-symbolen invoeren. 

Bondsraad

Al in 2022 verhoogde de Bondsraad [lees: de Zwitserse regering, red.] het budget voor minderheden met een bijzondere beschermingsnood. Er is 2,5 miljoen Zwitserse frank beschikbaar om bedreigde instellingen zoals synagogen en Joodse scholen te beschermen.

Lees ook:
Lijst van 12.000 nazi’s in Argentinië met geheime bankrekeningen in Zwitserland
Het Simon Wiesenthalcentrum heeft samen met onderzoekers een lijst van 12.000 namen van nazi’s in Argentinië ontdekt. De namenlijst is dinsdag geopenbaard en correspondeert met bankrekeningen van de bank Credit Suisse in Zwitserland. Daar hadden deze nazi’s hoogstwaarschijnlijk jarenlang geroofde Joodse tegoeden op staan die van nazi-Duitsland naar Argentinië gingen.