CJO geërgerd over zwijgend GVB in zaak Jodenstransport
Het Centraal Joods Overleg (CJO is gepikeerd over de houding van het Amsterdamse Gemeente Vervoerbedrijf (GVB) in de zaak over het Jodentransport. In de bange jaren ’40-’45 vervoerde het GVB tienduizenden Amsterdamse Joden naar hun levenseinde. Het CJO wil met het bedrijf in gesprek, maar het GVB is al wekenlang stil. Het kenmerkt de houding van deze firma, aldus de Joodse koepelorganisatie.
Bijna tachtig jaar na het einde van de oorlog weigert de directie van het GVB Amsterdam nog steeds haar verantwoordelijkheid te nemen, constateert het CJO in een persbericht. ‘De film Verdwenen stad maakt meer dan ooit duidelijk dat het gemeentelijk vervoerbedrijf niet alleen meer dan veertigduizend Amsterdamse Joden naar het Amsterdamse Muiderpoort en Centraal Station vervoerde – op weg naar hun uiteindelijke bestemming – maar hen daar ook de kaartjes voor liet betalen’.
Verbaasd
“Tot twee jaar na het einde van de oorlog probeerde een incassobureau in opdracht van het GVB het geld binnen te harken. Pas in 1947 gaf het bedrijf het op,” aldus CJO-vicevoorzitter Hans Weijel. Hij en de andere bestuursleden zijn verbaasd, omdat ze al tijden in gesprek willen met het concern over de kwestie. “Anno 2024, nadat het bestuur van het Centraal Joods Overleg wekenlang contact probeerde op te nemen met de huidige directie, zwijgt het Gemeentelijk Vervoerbedrijf in alle talen.”
Opnieuw fout
Na lang aandringen verwijst de directie naar het Amsterdams gemeentebestuur, stelt het CJO. Weijel: “Dat het bedrijf in de oorlog tienduizenden Joden afvoerde kan de huidige directie niet persoonlijk worden aangerekend. Wel dat ze zich opnieuw, zoals in de oorlog, achter ‘het gezag’ verschuilt. Opnieuw loopt de leiding van het GVB weg voor haar verantwoordelijkheid. Het toont aan dat ze niets heeft geleerd.” Het wachten is nu op een levensteken van het GVB en de actie om alsnog een afspraak te maken.
Dood tegemoet
Het GVB heeft in de Tweede Wereldoorlog 61.000 euro verdiend aan het transport van Joden in de hoofdstad die zo dichterbij de dood kwamen. Het gaat om vervoer van Joden naar de Hollandsche Schouwburg en het Muiderpoortstation, waar ze door NS naar Westerbork werden afgevoerd. Voor de deportatie van de Amsterdamse Joden zijn circa negenhonderd tramritjes uitgevoerd met 48.000 Joodse passagiers. Vrijwel allen gingen zo hun dood tegemoet.
Anne Frank
In juli en augustus van 1944 diende het GVB opnieuw maandelijkse rekeningen in bij de Duitse bezetter, die deze facturen toen plots niet betaalde. Tot een paar jaar na de oorlog probeerde het bedrijf deze facturen tevergeefs vergoed te krijgen. Onder meer de deportatie van de acht onderduikers uit het Achterhuis, onder wie het meisje Anne Frank, valt onder de laatste twee rekeningen die de nazi’s nooit hebben betaald.
