Golem – David Serphos op Curaçao
‘Het halfjaar dat ik van plan was hier te blijven is voorbij gevlogen. De afgelopen maanden vormden dan ook een creatief hoogtepunt in mijn carrière. Voor het eerst heb ik fulltime met creatieve mensen kunnen werken hetgeen m’n eigen creatieve denkproces tot ongekende hoogten heeft gestuwd. Voor verschillende opdrachtgevers, zoals het Curaçaos Toeristenbureau, het nutsbedrijf Aqualectra, de importeur van Audi en de Antilliaanse Verffabriek heb ik samen met Hans Hagen van het gelijknamige bureau strategische marketingcampagnes bedacht en uitgewerkt. Voor een opdracht voor het Ministerie van Justitie en het Openbaar Ministerie (OM) zat ik zelfs regelmatig met mijn broer Norman (woordvoerder van het OM Curaçao) om de tafel. Vele presentaties aan CEO’s, ministers en projectleiders later, heeft het creatieve virus zich van mij meester gemaakt. Ik kan hier nog even geen afscheid van nemen. Ik blijf daarom nog even.
Naast het ontwikkelen van marketingstrategieën volg ik graag de lokale politiek. Meer dan in Nederland trek ik mij het lot van dit land en zijn bevolking aan. Of het nu gaat om de toekomst van de olieraffinaderij, de werkloosheid, het moeilijke bestaan van kansarmen in de samenleving, of het ontbreken van een duidelijke visie op het vermarkten van het toeristische product, het houdt me bezig. In mijn hoofd ontspruiten allerlei bescheiden en minder bescheiden ideeën om de lokale economie en het toerisme vooruit te helpen. Ik wil eigenlijk niet eerder naar Nederland terug dan nadat ik het gevoel heb hieraan iets te hebben bijgedragen. Maar de klok tikt en dit uitstapje kan niet eeuwig duren. Zodra het verschil tussen de temperatuur tussen mijn twee thuislanden nog maar tien graden is (en niet dertig, zoals nu), ben ik van plan mij weer in Amsterdam te melden.
Rabbijn Silver
In de tussentijd geniet ik van de interessante ontmoetingen op het eiland. Niet alleen via mijn werk, maar ook tijdens de vrijdagavonden die ik steeds vaker doorbreng aan tafel bij rabbijn Refoël Silver en zijn vrouw Channi, die ik tot mijn vriendenkring ben gaan rekenen. Het is een jong stel dat goed werk doet voor de Joodse gemeenschap door activiteiten te organiseren als het bakken van challes (gevlochten broden voor Sjabbat) en latkes (Oost-Europese aardappelpannenkoekjes) en het organiseren van leermiddagen over moderne thema’s en ethische vraagstukken als klonen en biologisch eten. Aan hun gezellige Sjabbattafel (elke week gemiddeld vijftien gasten) maakte ik onlangs kennis met de vermaarde Amerikaanse schrijver, vertaler en hoogleraar Curt Leviant (85) en zijn echtgenote Erika. Ik nam ze op sleeptouw over het eiland en bracht de rijke Joodse geschiedenis van het eiland in beeld.
Leviant is een uitzonderlijke verteller en dat maakte deze uitstapjes extra aangenaam. In zijn carrière vertaalde hij tientallen boeken van schrijvers als Sholem Aleichem en Isaac Baschevis Singer vanuit het Jiddisj naar het Engels. Vorige week gaf hij in de sjoel van de Ashkenazische gemeente Shaarei Tzedek een lezing over de golem van Praag, de Joodse legende over een tot leven gewekte kleifiguur met wonderlijke krachten. Yudl Rosenbergs werk uit 1909 waarin voor het eerst de legende op schrift werd gesteld, werd ook door Leviant vertaald. Dat de Amerikaan op een eiland in de Cariben over de golem vertelde aan mensen wier ouders deze legende waarschijnlijk in hun eigen Oost-Europese sjtetls hadden gehoord, was van een bizariteit die Leviant en mijzelf niet ontging.
Misschien enigszins vergelijkbaar met de golem van Praag is de figuur Rei Momo (Koning Momo), de reusachtige pop die ter afsluiting van de carnavalsviering op Curaçao wordt verbrand. De verbrandingsceremonie (kimamentu di Momo) is een spektakel waar sommige eilandbewoners bepaalde toekomstvoorspellingen in verborgen zien. Hoe de gekroonde reus in as opgaat zegt namelijk iets over de toekomst. Of zijn armen of benen al dan niet verbranden heeft invloed op zijn magische krachten. “Gelovigen” willen zelfs een beetje van zijn asresten meenemen omdat zij zelfs daar krachten aan toekennen.
Lees de rest van deze gastcolumn via deze link
David Serphos werd geboren op de Nederlandse Antillen en groeide op in Nederland. Van 1989 tot 1998 woonde hij met zijn jonge gezin op Curaçao, waar hij het familiebedrijf bestierde, actief was in de politiek en voorzitter was van de liberale Sefardisch-Joodse gemeenschap. Van 1998 tot 2008 was hij directeur van de orthodox-Joodse gemeente NIHS Amsterdam. Daarna was hij onder meer directeur van de Collectieve Israël Actie. Van 2015-2016 was hij betrokken bij Jonet.nl als redacteur. Momenteel bevindt Serphos zich weer op het tropische eiland om een communicatieopdracht te vervullen. Hij houdt een maandelijkse blog bij, dat tevens wordt gepubliceerd op Jonet.
