Podcast Joodse geschiedenis Amsterdam van start

De wereld van de Nederlandse podcasts is een nieuwe podcast rijker: De Joodse Stad. Vanaf nu kunnen luisteraars van deze podcast kennisnemen van de rijke Joodse geschiedenis die Amsterdam kent. UvA-onderzoeker Julia van der Krieke gaat in deze serie in gesprek met verschillende experts én buurtbewoners om de verhalen van de wijken Vlooienburg en Uilenburg nieuw leven in te blazen. Het gaat bij elkaar om een eenmalige serie van deze podcast.

“In een podcast kun je mensen echt de ruimte geven om hun verhaal te doen, of dat nou historische kennis is of een persoonlijk familieverhaal,” vertelt Van der Krieke aan de website van de Universiteit van Amsterdam (UvA). “We organiseren ook allerlei evenementen, maar dat blijft, hoe waardevol ook, een eenmalig iets. Je hoopt dan dat de aanwezigen er iets van hebben opgestoken, maar een podcast is meer een soort flessenpost die overal terecht kan komen èn het is blijvend, zodat de verhalen blijven bestaan.”

Breed publiek

De Joodse stad is bedoeld voor een groot publiek gemaakt met onderwerpen die voor iedereen toegankelijk moeten zijn. “Het is natuurlijk een podcast over de Joodse geschiedenis, maar de serie is wel bedoeld voor alle Amsterdammers. Het gaat erom dat mensen onbekende verhalen over hun stad leren kennen en er anders naar gaan kijken,” aldus Van der Krieke. Samen met historicus Bart Waller spreekt ze in de eerste aflevering over de geschiedenis van Vlooienburg en Uilenburg, twee van oorsprong Joodse buurten in Amsterdam.

Een andere aflevering gaat over de wisselwerking tussen Joden en niet-Joden in de stad. Van der Krieke: “Historicus Maarten Hell vertelde een anekdote over een achttiende-eeuwse Joodse kaasboer die het mikpunt werd van roddels omdat zijn kaas niet kosjer zou zijn. Later begon de kaasboer tijdens zijn huwelijk een affaire met een getrouwde christelijke wier man zich op dat moment in Nederlands-Indië bevond. De twee werden door het personeel naakt aangetroffen op de bank in zijn winkel.”

Mir Amsterdammers

“Amsterdam en de Joden lijkt soms op een liefdesverhaal dat al heel vroeg begint. Op het moment dat de stad in de vroegmoderne tijd begint te groeien, komen ook joden naar de stad en bouwen ze eraan mee,” zo vult Wallet aan. “Die Amsterdamse Joden verbinden zich al snel als lokale patriotten aan de stad. Zo zeggen ze ook in het Jiddisch: Mir Amsterdammers; wij Joden in Amsterdam.”

De podcast wordt gemaakt voor het project De Joodse stad, een initiatief van Geesteswetenschappen aan de UvA, het Joods Cultureel Kwartier en de gemeente Amsterdam. Elke aflevering heeft een eigen thema, zoals de Joodse taal en literatuur, Joden in de koloniën, het leven in de wijk en de sociaal-economische verschillen tussen buurtbewoners van toen en nu. Ook wordt aan het heden aandacht besteed. Hoe ervaren bewoners de buurt nu? Is die nog Joods? En zijn ze zich bewust van de verhalen die zich hier hebben afgespeeld?