Psychiatrisch onderzoek dader aanval HaCarmel

De rechtbank heeft de zaak tegen Saleh A. vandaag niet inhoudelijk behandeld, omdat eerst een beter beeld moet komen van de psyche van A. Als hij daaraan meewerkt, blijft de Syriër op vrije voeten. Dit meldde Het Parool vandaag

De rechtbank gelastte vandaag dat een psycholoog en een psychiater onderzoek doen naar de geestgesteldheid van A. Hij moet uit de buurt blijven van het restaurant waar hij op 7 december met een houten knuppel de ruiten insloeg. “Als we alleen naar de beschuldiging kijken, dan lijkt het een eenvoudige zaak,” zei rechtbankvoorzitter Eric Diepraam. “Maar alleen al uit de volle zaal blijkt dat de zaak de nodige impact heeft op de slachtoffers, de stad en de samenleving.”

Omdat na een gesprek bij de reclassering bleek dat A. mogelijk kampt met trauma en wanen, moet daar goed naar worden gekeken, zei de rechtbank. Dat onderzoek zal zo’n drie maanden duren.

Aan het eind van de zitting leek het proces van A. even te verworden tot een juridisch steekspel. De advocaat van de slachtoffers, Herman Loonstein, is het niet eens met het besluit van het Openbaar Ministerie om A. niet te vervolgen voor terrorisme. Daarom diende hij een klacht in bij het Gerechtshof, dat het OM kan opleggen om A. alsnog voor terrorisme te vervolgen. Zo’n procedure is in een lopende zaak als deze erg ongebruikelijk en kan lang duren.

Om te zorgen dat die Artikel 12-procedure van Loonstein niet teveel hinder zou veroorzaken voor de inhoudelijke behandeling van de zaak, heeft het OM woensdag gezegd in elk geval in hoger beroep te gaan tegen het vonnis van de rechtbank in de zaak van A., wat dat vonnis ook zal zijn. Dat doet het OM opdat in hoger beroep eventueel wél voor een misdrijf met terroristisch oogmerk zou kunnen worden vervolgd. Dat zou het OM overigens alleen doen als het Gerechtshof Loonstein bij zijn klacht gelijk zou geven.

Saleh A., in 1988 geboren in Damascus, is een kleine, tengere man in een camouflagejack, met dunner wordend haar. Hij draagt grote rode gympen. Hij volgt de zitting met hulp van een Arabische tolk en zijn advocaat Willem van Vliet. Hij lijkt onder de indruk van de volle rechtszaal. De publieke tribune zit vol met belangstellenden. Hoewel A. was gedagvaard voor een zitting bij de politierechter, zit hij nu tegenover drie rechters: de meervoudige kamer. Dat is omdat de rechtbankvoorzitter meent dat ‘de zaak meer aspecten kent dan een alledaagse zaak die voor de politierechter komt.’

A. geeft onsamenhangende antwoorden op vragen van de rechter. Voordat de zaak inhoudelijk wordt behandeld, gaat de rechtbank in op een gesprek dat A. voerde met de reclassering. “Dat was een goed gesprek,” zegt A. Een medewerker van de reclassering noteerde dat A. in het gesprek had gezegd zich ‘een vulkaan’ te voelen, die kon uitbarsten. “Dat komt door alle verhalen, sinds mijn kindertijd in Syrië.” A. zegt verder dat de Mossad ‘overal’ is.

Daarvoor hield hij even een verhandeling over Palestina en Israël: “De woede die ik heb, komt door Israël. Ik wil het leger alleen met hulp van God tegenkomen.” Tegen een andere hulpverlener benadrukte A. dat hij ‘niet ziek is’. Verder onderzoek vindt A. niet nodig, maar hij zegt alles te doen wat de Nederlandse overheid van hem vraagt.

Het OM vindt aanvullend onderzoek niet nodig, omdat het ‘pakket van maatregelen’ dat het OM zal eisen, al alles zal bevatten waarmee zo goed mogelijk herhaling kan worden voorkomen. Het OM vindt het belangrijker dat woensdag helderheid komt over de zaak. “Het is van belang dat woensdag inzicht wordt gegeven in de feiten en de behandeling daarvan.”

Ook de advocaat van A., Willem van Vliet, ziet de zaak het liefst woensdag behandeld, en niet pas na uitvoerig psychologisch onderzoek. Van Vliet: “Natuurlijk is er iets met hem aan de hand, dat begrijpt hij zelf ook. Hij zegt: ‘Wat ik vroeger heb meegemaakt, dat zit in mijn hoofd, dat verdriet komt er niet meer uit. Ik ben inderdaad een vulkaan, van woede en verdriet. Maar geweld zal ik niet nogmaals gebruiken’.”

Saleh A. geeft opnieuw onsamenhangende antwoorden, als de rechtbank hem vraagt of de reclassering terecht rekening houdt met herhaling. A.: “Deze zaak is afgelopen, ik was in een boodschap.” A. pakt vervolgens een Koran uit zijn zak. “Ik wil zweren op de Koran dat ik zoiets niet nogmaals zal doen.” Voorzitter Diepraam: “Bij de reclassering zegt u dat het restaurant slechts de eerste stap was. Wat is de tweede stap? A.: “Dat vertel ik u later.” Diepraam: “Ik ben wel benieuwd.” A.: “Dat weet u later.”

Volgens advocaat Herman Loonstein van het Israëlische restaurant is de verdachte “een keiharde terrorist”. Omdat Loonstein informatie uit het strafdossier heeft gedeeld via de sociale media diende de Amsterdamse hoofdofficier van justitie Theo Hofstee vorige week een klacht tegen hem in bij de Orde van Advocaten.

Volgens zijn advocaat Willem van Vliet zou Saleh A. hebben teruggevochten toen een Palestijns vluchtenlingenkamp in Syrië werd aangevallen door terreurbeweging al-Nusra. A. had naar eigen zeggen geen antisemitische motieven. Hij zou tot zijn daad zijn gekomen uit verdriet over de situatie in Palestina.