Uitgezette ex-kampbewaker heeft mogelijk connectie met vermoorde Belgische Joden

Friedrich Karl Berger, de 95-jarige oud-kampbewaker die vorige maand uit Amerika werd gezet en terugkeerde naar Duitsland, is mogelijk betrokken bij de moord op Belgische Joden uit Meensel-Kiezegem. Uit dit Vlaamse dorp werden 71 Joden naar kamp Neuengamme gedeporteerd. Slechts acht van hen keerden levend terug. De geboren Duitser Berger leefde decennialang in de VS en werd vorige maand naar Duitsland teruggestuurd omdat de rechter bewezen acht dat hij kampbewaker was. De Duitse Justitie zit met de zaak in haar maag, omdat die onvoldoende bewijs zegt te hebben. Mogelijk biedt de Belgische connectie nieuw bewijs.

Aanslaan
Na het horen van het nieuws dat Berger naar Duitsland was gekomen, zo’n twee weken geleden, sloeg Tom Devos van Museum44 in Meensel-Kiezegem aan. Op het Vlaamse Radio 2 zei hij maandag graag te willen weten wat de rol van de man is geweest. “We weten niet wat die man specifiek gedaan heeft. Wat we al weten is dat Berger bij de marine was, en niet bij de SS. Wilde hij dat doen of moest hij? Dat weten we natuurlijk niet. Maar we willen zijn verhaal graag horen.” Museum44 verzamelt gebeurtenissen in Meensel-Kiezegem uit de Tweede Wereldoorlog. Een op de drie inwoners van het dorp overleefde de oorlog niet.

Dorpspomp
Het het dorp in de provincie Vlaams-Brabant was het verzet tussen 1940 en 1944 zeer actief. De Duitsers pleegden er ook repressailles en hebben 71 verborgen Joden afgevoerd naar Neuengamme. Zeker 63 van hen zijn vermoord. Nu de zaak rond Berger speelt, wordt die in Meensel Kiezegem the talk of the town. Devos: “De gebeurtenissen van toen blijven nu, drie tot vier generaties later, nog altijd hangen. Er wordt nog altijd over gesproken. We kunnen uit het verhaal van Berger hopelijk nog wat leren, opdat zulke zaken nooit meer opnieuw zouden gebeuren.”

Uitgezet
Mogelijk kan het Belgische verhaal een aanknopingspunt zijn in het onderzoek van de Duitse openbaar aanklager naar het verleden van Berger. In de Verenigde Staten werd hij ontmaskerd als oud-kampbewaker, nadat hij sinds de jaren vijftig een onopvallend leven had geleid in de staat Tennessee. Jarenlange rechtszaken volgden, maar uiteindelijk werd Berger vorige maand op het vliegtuig naar Frankfurt gezet. Amerika tolereert geen bewezen nazi-oorlogsmisdadigers op zijn grondgebied. Eenmaal in Duitsland aangekomen werd de man meteen onderzocht.

Geen bewijs
Het is echter onwaarschijnlijk dat Berger, die volgens de Duitse autoriteiten in goede gezondheid moet verkeren, voor de rechtbank zal verschijnen voor zijn werk als kampbewaker. De Duitse procureur-generaal spande eerder al een procedure tegen hem aan wegens medeplichtigheid aan moord. In december maakte het OM echter bekend dat de procedure was gestaakt wegens een gebrek aan bewijs. De procedure zal alleen worden hervat als er nieuw bewijs tegen Berger gevonden wordt. Toch komt er nog een verhoor van de hoogbejaarde gevangene en daarom blijft hij voorlopig in hechtenis.

‘Nazi-opa’s en -oma’s’
Eerder deze maand besloten Duitse aanklagers een honderdjarige Duitse man te vervolgen voor zijn betrokkenheid bij 3.518 moorden. Hij zou bewaker zijn geweest in concentratiekamp Sachsenhausen. De Duitse Openbaar Aanklagers zetten alles op alles om de nog in leven zijnde oorlogsmisdadigers en kampmoordenaars op te sporen en berechten. Hoogbejaard of niet, niemand mag zijn verdiende straf ontlopen als blijkt dat hij of zij schuldig is, aldus Duitsland. In de afgelopen jaren werden veel ‘nazi-opa’s en -oma’s’, zoals ze in Duitsland vaak gekscherend worden genoemd, in hechtenis genomen en berecht. In sommige gevallen kwam daar levenslange celstraf uit. De meesten overlijden in hun cel.

Lees ook:
Oud-kampbewaker Berger in Duitsland aangekomen
De hoogbejaarde Friedrich Karl Berger is volgens het Amerikaanse rechtssysteem actief geweest in concentratiekamp Neuengamme en diende daarom te worden uitgezet naar zijn voormalige moederland Duitsland. In een medisch transportvliegtuig van het Amerikaanse leger werd de man naar Frankfurt vervoerd, waar hij op het vliegveld arriveerde.